Volgens het Integraal Zorgakkoord 2022 moet samen beslissen in 2025 ingebed zijn in de gehele zorg, ook bij de verzorging, verpleging en ondersteuning van cliënten. De meeste zorgprofessionals (84%) vinden dat zij al veel aandacht hebben voor samen beslissen en zijn tevreden over de ondersteuning die ze daarin geven. Toch wensen de ondervraagde zorgprofessionals hierin een grotere rol. Om dit te kunnen realiseren willen ze voldoende tijd beschikbaar hebben om het gesprek met de cliënt aan te gaan en om extra scholing over gesprekstechnieken te krijgen. Dit blijkt uit een vragenlijstonderzoek van het Nivel onder 740 verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners. Ze vinden dat zij al veel aandacht hebben voor samen beslissen. Ze besteden vooral aandacht aan het inventariseren van wensen en doelen van cliënten ten aanzien van de zorg (74% doet dit vaak of altijd) en het begrijpelijk maken van informatie (73% doet dit vaak of altijd). Zorgprofessionals besteden minder expliciete aandacht aan het proces van samen beslissen. Zo benoemen zij veelal niet dat de cliënt een keuze kan maken over de behandeling en welke keuzemogelijkheden er dan zijn.
Zorgprofessionals willen vaker samen met de cliënt beslissen
De meeste zorgprofessionals (84%) zijn tevreden over de ondersteuning die ze geven bij samen beslissen. Desondanks willen zorgprofessionals hier toch meer aandacht aan besteden. Om dit te kunnen realiseren is volgens de helft van de zorgprofessionals (52%) vooral tijd nodig om met de cliënt het gesprek te voeren. Ruim een derde (36-40%) vindt een goede verslaglegging in het elektronisch cliëntendossier ook belangrijk, evenals gelegenheid voor intercollegiaal overleg en een gezamenlijke visie op samen beslissen.
Grote behoefte aan scholing omtrent samen beslissen
Zeven van de acht zorgprofessionals heeft behoefte aan verdere scholing in samen beslissen. Het gaat dan in het bijzonder om het aanleren van gesprekstechnieken om samen met de cliënt te beslissen. Aandacht voor het gesprek met mensen met lagere gezondheidsvaardigheden zou daarvan onderdeel moeten uitmaken.
Over het onderzoek
Eind 2022 is een online vragenlijst uitgezet onder verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners die deelnemen aan het Panel Verpleging & Verzorging van het Nivel. Daarnaast konden zorgprofessionals de vragenlijst invullen via een open link. In het totaal vulden 740 zorgprofessionals de vragenlijst in. Het onderzoek werd gesubsidieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Verslag
Download Veer, A. de, Zagt, A, Groot, K. de. Ervaringen en wensen van zorgprofessionals bij samen beslissen: een vragenlijstonderzoek onder verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners Utrecht: Nivel 2023.
Photo by Amy Hirschi on Unsplash