In de nieuwe handreiking Communicatie met mensen met dementie, hun mantelzorgers en betrokken zorgprofessionals staan praktische tips en concrete voorbeelden voor verzorgenden en verpleegkundigen. De handreiking sluit aan bij de nieuwe Zorgstandaard Dementie 2020. Hij is ontwikkeld in samenwerking met o.a.V&VN, de beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden. Zorgprofessionals kunnen ermee hun communicatie laten aansluiten bij de persoon met dementie. De handreiking is bedoeld voor zorgprofessionals in de thuissituatie, zoals casemanagers dementie en wijkverpleegkundigen, in het verpleeghuis, en in het ziekenhuis. De handreiking bevat tips en animatievideo’s.
Toelichting
Communicatie vindt plaats tussen een zender en een ontvanger en bestaat uit verbale aspecten, zoals de toon en de snelheid, maar ook uit niet-verbale aspecten, zoals lichaamstaal en aanraking. Mensen met dementie hebben vaak een verslechtering in het geheugen (korte en lange termijn), concentratie, denken en taal. Het zenden en ontvangen van korte, eenvoudige zinnen en niet-verbale informatie gaat meestal nog wel goed. Wanneer verbale communicatieproblemen geeft, uiten mensen met dementie zichzelf meestal op een niet-verbale manier en begrijpen ze deze informatie ook beter.
Agressief of geagiteerd gedrag van iemand met dementie kan dan ook een poging zijn om iets te communiceren Daarom moet je als verpleegkundige of verzorgende een stapje extra zetten in de communicatie om aan te sluiten bij de persoon met dementie. Hierbij is het belangrijk om bij de eigenheid van ieder mens stil te staan, van jezelf en van de patiënt.
Daarbij is het soms lastig om zaken bespreekbaar te maken met een persoon met dementie wanneer deze bepaald gedrag vertoont, zoals zorgmijding, onbegrepen gedrag of uitingen van zinloosheid. Maar ook in communicatie met de mantelzorger(s) en met collega’s rondom de persoon met dementie ervaren verpleegkundigen en verzorgenden knelpunten.
Doel
Deze handreiking is bedoeld om verpleegkundigen en verzorgenden werkzaam in de thuissituatie, huisartsenzorg, ziekenhuis en/of verpleeghuiszorg, te ondersteunen om hun communicatie aan te laten sluiten bij de persoon met dementie die ze voor zich hebben en in hun behoeften te voorzien. In hoofdstuk 2 zijn hiervoor tips geformuleerd.
Downloads
Download de Handreiking "Communicatie met mensen met dementie, hun mantelzorgers en betrokken zorgprofessionals" (pdf)
en het "Achtergronddocument bij de praktische handreiking ‘Communicatie met mensen met dementie, hun mantelzorgers en betrokken zorgprofessionals" (pdf)
Alzheimer Nederland
Alzheimer Nederland is blij met de handreiking. Communicatie met mensen met dementie en mantelzorgers is enorm belangrijk om hen passende ondersteuning en zorg te kunnen geven.
V&VN autoriseerde deze richtlijn
V&VN Geriatrie & Gerontologie, V&VN Praktijkverpleegkundigen & Praktijkondersteuners, V&VN Verpleegkundigen Maatschappij & Gezondheid - vakgroep Wijkverpleegkundigen en vakgroep Dementieverpleegkundigen, V&VN Consultatie Psychiatrie, V&VN Vakcommissie GGZ, V&VN Verpleegkundig Specialisten – netwerk VS Verpleeghuiszorg en V&VN Verzorgenden zijn betrokken geweest bij de ontwikkeling van deze handreiking.
Zie ook verdere toelichting bij V&VN op de site.