Het merendeel van de ziekenhuispopulatie bestaat uit ouderen, en dat aantal neemt alleen maar toe. Om de zorg voor deze kwetsbare patientengroep te verbeteren startte VUmc eerder dit jaar met het programma senior friendlyhospital (SFH). Elke klinische patient boven de zeventig jaar wordt via het VMS programma Kwetsbare Ouderen gescreend. Indien er mogelijk problemen zijn, komt het nieuw opgerichte Consulterend Team Ouderengeneeskunde (CTO) in beeld. Vooralsnog controleert het CTO dagelijks alle opgenomen patienten, maar de screening is als onderdeel van de anamnese een verpleegkundige taak van de zorgeenheden.

Naast een consulterende functie heeft het CTO ook een didactische taak, vertelt internist ouderengeneeskunde Monique Slee. "In de basisopleiding en curricula van medisch specialisten wordt nog onvoldoende aandacht besteed aan oudere patienten." Het CTO wil de basiskennis overdragen. "Medewerkers konden al langer met hun vragen bij Ouderengeneeskunde terecht. Nieuw is dat we samenwerking hebben gezocht met fysiotherapie, ergotherapie en dietiek en alle patienten van zeventig jaar en ouder proactief  benaderen en systematisch screenen. We richten ons op vier risicofactoren: delier, vallen, fysieke beperkingen en (onder)voeding."

Signaleren en anticiperen
Vooralsnog controleert het CTO dagelijks alle opgenomen patienten, maar de screening is als onderdeel van de anamnese een verpleegkundige taak van de zorgeenheden, legt verpleegkundig consulent ouderengeneeskunde Astrid Verburg uit. "Signaleert de verpleegkundige bij de opname risicofactoren, dan meldt hij of zij deze aan de zaalarts, zodat preventief maatregelen kunnen worden getroffen voor een voorspoedig herstel. Een goede samenwerking tussen arts en verpleegkundige is dus cruciaal."

"Bij complexere vragen kan het CTO in consult worden geroepen", vult Slee aan. "Onze meerwaarde is dat we vanuit onze expertise een objectieve afweging kunnen maken bij zorg- en behandelbeslissingen en de patient zo nodig terug kunnen zien op ons Centrum Ouderengeneeskunde Amsterdam (COGA)."

Blijven bewegen
Met trainings- en informatiesessies worden medewerkers geinformeerd over de nieuwe werkwijze. "Artsen en verpleegkundigen herkennen en erkennen dat er problemen spelen. Er is grote behoefte aan meer kennis en een heldere aanpak", merkt Slee. "Blijven bewegen is de sleutel, vandaar de betrokkenheid van fysiotherapie en ergotherapie. Daarin zijn we creatief: er zijn bijvoorbeeld rollators met infuuspalen."

De leeftijdsgrens van zeventig jaar is overigens relatief; het CTO werkt nauw samen met de Psychiatrische Consultatieve Dienst (PCD) en kan ook worden geconsulteerd voor jongere patienten met een hoge risicoscore of specifieke ouderengeneeskundige problematiek.