Welke invloed hebben coronamaatregelen gehad op de hulp die cliënten vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet ontvingen van de gemeenten. Adviesbureu BMC deed bij een aantal gemeenten hier onderzoek naar. Ieder jaar voert BMC cliëntervaringsonderzoeken (CEO’s) uit. Voor zestig gemeenten doet ze dit op het gebied van de Wmo en voor veertig op het gebied van jeugdhulp. Ook in 2021 deed BMC dat, alleen dat jaar met een speciaal door BMC ontwikkelde vragenlijst erbij. Meer dan tien gemeenten waarvoor BMC het CEO uitvoert, hebben van deze vragen gebruikgemaakt. Overheden en zorgaanbieders hebben de hulp zogoed mogelijk laten doorgaan. Echter, de helft van de cliënten jeugdhulp- en een kwart Wmo-cliënten meldde minder ondersteuning te hebben ontvangen. 70% van de jeugdhulprespondenten vond die mindere hulp een probleem, 11% 'zeer problematisch'. Bij Wmo was dit 74% en 15%. Bij bijna tweederde is de hulpvraag niet veranderd, bij 27% (een beetje) groter en bij 9% juist (een beetje) kleiner.
Gemeenten hebben hulp zo goed mogelijk op gang gehouden
Net als iedereen kregen ook inwoners die hulp ontvangen vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) of Jeugdwet, in 2020-2021 te maken met de coronamaatregelen. Geconfronteerd met de gezondheidsrisico’s die het virus met zich meebracht, de RIVM-richtlijnen en collectieve maatregelen, hebben overheden en zorgaanbieders zich ingezet om de reguliere dienstverlening voor Wmo-cliënten en cliënten jeugdhulp zo goed mogelijk op gang te houden. Bijvoorbeeld door als gemeente samen met partijen af te stemmen wat er in periodes van lockdown nog wel mogelijk is, door met actief contact te leggen te voorkomen dat kwetsbaren uit beeld raken en alert te zijn op het risico van overbelaste mantelzorgers.
Helft jeugdhulp- en kwart Wmo-cliënten ontving minder ondersteuning
Zowel voor jeugdhulp als Wmo hebben cliënten de vraag gekregen of de hoeveelheid ontvangen ondersteuning in 2020 is veranderd als gevolg van de coronamaatregelen. Zowel bij jeugd als bij Wmo gaf een deel van de respondenten aan door corona minder ondersteuning ontvangen te hebben. Van de jeugdhulprespondenten gaf bijna de helft (47%) aan in 2020 (veel) minder ondersteuning te hebben ontvangen. Bij Wmo-respondenten lag dit percentage lager: hier gaf 22% van de respondenten aan (veel) minder ondersteuning te hebben.
Minder hulp was een probleem
Een groot deel van de jeugdhulp- en Wmo-cliënten die minder ondersteuning hebben ontvangen, gaf aan dat dit in meer of mindere mate een probleem was geweest. Van de jeugdhulprespondenten gaf 70% aan dat het minder ontvangen van ondersteuning voor de ouder of het kind een probleem is geweest, waarvan 11% dit heeft ervaren als zeer problematisch. Van de Wmo-respondenten gaf 74% aan dat het minder ontvangen van ondersteuning in zekere mate problematisch was, waarvan in 15% van de gevallen zeer problematisch.
Hulpvraag voor ruim een derde van jeugdhulpcliënten veranderd
De coronamaatregelen hebben, naast effect op de aangeboden hulp, mogelijk ook een effect op de hulpvraag gehad. Soms veranderde bijvoorbeeld de thuissituatie, omdat jongeren in die periode niet naar school konden of omdat ouders vaker thuis waren. Jeugdhulpcliënten kregen de vraag of de hulpvraag als gevolg van de coronacrisis veranderd is. Van de respondenten gaf 64% aan dat de hulpvraag hetzelfde is gebleven. Bij ongeveer een kwart van de respondenten (27%) is de hulpvraag (een beetje) groter geworden. Het overige deel van de respondenten (9%) geeft aan dat de hulpvraag juist (een beetje) kleiner is geworden.
De meerwaarde van onderzoek
Met het onderzoek hebben de gemeenten zicht gekregen op doelgroepen die een beetje buiten beeld dreigden te raken in de coronaperiode. Verschillende vormen van dienstverlening – bijvoorbeeld groepstherapieën – kwamen op een lager pitje te staan.
(bron: BMC)